هشتم ژوئن؛ روز جهانی اقیانوس
۸ ژوئن مصادف با «روز جهانی اقیانوس» است که از سوی سازمان ملل متحد با هدف حفاظت از این منابع گرانبها و نجات اقیانوسها از خطر آلودگی و تخریب گونههای جانوری و گیاهی نامگذاری شده است.
امروزه اهمیت اقیانوسها بر حیات بر هیچ کس پویشده نیست. تقریبا مسلم است که نخستین گونه های حیات در اقیانوسها ظاهر شده است و از لحاظ کمی، هنوز هم قسمت اعظم حیات در اقیانوسها است. حیات در اقیانوسها سراسر اقیانوس را تا اعماق ۱۵ کیلومتری و در بعضی نقاط تا اعماق بیشتر اشغال میکند. اقیانوسها همه انسانهای روی سیاره را فارغ از اینکه کجا زندگی می کنند، به یکدیگر مرتبط می کند. اقیانوس، اقلیمها و آب و هوا را تنظیم میکند، میلیونها انسان را هر ساله غذا میدهد، اکسیژن تولید میکند، و مسکن جمعیتی باورنکردنی از جانوران است، مواد دارویی بسیار متنوعی در اختیار ما میگذارد. در راستای تضمین سلامت و ایمنی جوامع حاضر و نسلهای آینده، بر همه ما واجب است که مسئولیت حفاظت از اقیانوس را برعهده داشته باشیم.
هدف از این روز پدید آمدن یک جنبش جهانی برای حفاظت از اقیانوسها و متحد کردن جامعه جهانی در جهت مدیریت پایدار اقیانوسهای جهان است.
هر ساله در روز هشتم ژوئن مراسم “روز جهانی اقیانوس” برگزار می شود. برای نخستین بار و در سال ۱۹۹۲، پیشنهاد اختصاص روزی به این نام توسط هئیت کانادایی شرکت کننده در “اجلاس زمین” در ریو دو ژانیرو برزیل مطرح شد. در سال ۱۹۹۸، کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو از برگزاری مراسم بین المللی رسمی در این زمینه حمایت کرد. در سال ۲۰۰۲، دو سازمان حفاظت از محیط زیست به نامهای “شبکه جهانی اقیانوس” و “پروژه اقیانوس” این روز را با استفاده از شبکه باغ وحشها، آکواریومها و گروههای زیست محیطی خود در سراسر جهان جشن گرفتند. در نهایت، مجمع عمومی سازمان ملل نیز به صورت رسمی روز جهانی اقیانوسها را در سال ۲۰۰۸ تعیین کرده و در هشتم ژوئن ۲۰۰۹ نخستین مراسم آن برگزار شد.
One Ocean, One Climate, One Future – Together
یک اقیانوس، یک اقلیم، یک آینده، همه باهم!
این روز فرصتی برای شناسایی چالشهایی است که در حفظ ظرفیتهای تنظیم شرایط آب و هوایی، تامین خدمات ضروری زیستبوم، فراهم کردن معیشت پایدار و تفریح ایمن موثر هستند.
– آلودگی اقیانوسها
بسیاری از تاثیرات مخرب آلودگی رودها و دریاچهها را میتوان بر روی اقیانوسها و دریاها مشاهده کرد. از آن جا که بسیاری از منابع آبی سطحی سرانجام به اقیانوسها میرسند، آلوده شدن رودها میتواند باعث آلودگی اقیانوس نیز بشود. با این که ملموس ترین نتایج آلودگی را میتوان در نزدیکی سواحل دید اما مرکزیترین نقاط اقیانوسها هم از این خطر در امان نمیمانند. علیرغم قانون ممنوعیت بینالمللی ریختن زباله در اقیانوسها تخمین زدهاند که کشتیها روزانه بیش از ۵۰۰ هزار تکه ظرف و کیسههای پلاستیکی در اقیانوس میریزند!
– فعالیتهای مخرب انسان و تاثیر آن بر اقیانوسها
در حقیقت، فعالیتهای انسان تلفات وحشتناک و پیامدهای منفی چشمگیری را برای اقیانوسها و دریاهای جهان به همراه داشتهاند. زیستبومهای آسیب پذیر دریایی مانند صخرههای مرجانی و شیلات به واسطه شیوههای ماهیگیری مخرب و ماهیگیری بیش از اندازه، غیر قانونی، گزارش نشده و کنترل نشده، حمله گونههای مهاجم بیگانه و آلودگی دریایی به شدت تحت تاثیر قرار گرفتهاند. افزایش دمای آب، افزایش سطح آب دریاها و اسیدی شدن آب به واسطه تغییرات آب و هوایی نیز بیش از پیش زندگی دریایی، جوامع ساحلی و جزیرهای و اقتصادهای ملی را تهدید می کنند.
همچنین، اقیانوسها تحت تاثیر فعالیتهای جنایی قرار گرفتهاند. دزدی دریایی و سرقت مسلحانه از کشتیها، زندگی و ایمنی دریانوردان و حمل و نقل بین المللی که ۹۰ درصد جابجایی کالا در جهان را به خود اختصاص داده، در معرض خطر قرار دادهاند. قاچاق مواد مخدر و انسان از طریق دریا نمونههای دیگری در این زمینه بوده که زندگی، آرامش و امنیت در اقیانوسها را تهدید می کنند.
شعار نخستین مراسم روز جهانی اقیانوسها با مضمون “اقیانوسهای ما، مسئولیت ما” بر وظیفه فردی و جمعی انسان برای حفاظت از محیط زیست دریایی و مدیریت دقیق منایع آن تاکید داشت. بی تردید، دریاها و اقیانوسهایی امن، سالم و مولد بخشی جدایی ناپذیر از رفاه، امنیت اقتصادی و توسعه پایدار برای انسان هستند.
زباله های پلاستیکی صدمات جبران ناپذیری به منابع آبی ما وارد می سازد:
- ۸۰ درصد آلودگی اقیانوسها مستقیما از طریق ساکنان خشکی به وجود آمده است.
- ۸ میلیون تن زباله پلاستیکی سالانه در اقیانوسها رها می شوند. این زباله ها ناشی از فعالیت انسان در زمینه ماهیگیری و صنعت گردشگری است.
- آلودگی های پلاستیکی رها شده در اقیانوسها سالانه زندگی ۱ میلیون پرنده دریایی و ۱۰۰ هزار گونه دریایی را به دنبال دارد.
- ماهی ها از مواد پلاستیکی تغذیه می کنند و ما از ماهی تغذیه می کنیم.
- زباله های پلاستیکی سالانه ۸ میلیارد دلار خسارت به اکوسیستم های دریایی وارد می سازد.
روز جهانی اقیانوسها فرصتی است که هر ساله به افتخار اقیانوسهای جهان و زندگی دریایی برگزار می شود. این روز زمانی برای درک و تحسین ارزش ذاتی اقیانوسها و ترسیم تصویری از زندگی نسلهای آینده در صورتی است که ما در تامین امنیت و سلامت آنها شکست بخوریم. انسان برای تامین مواد غذایی، و هوایی که تنفس می کند به اقیانوسها وابسته بوده که دو نیاز اساسی و مهم ما محسوب می شوند. در حقیقت، وابستگی انسان به سلامت اقیانوسها به حدی است که بدون آنها امکان بقای ما صفر خواهد بود.
-روز جهانی اقیانوسها را چگونه جشن بگیریم ؟
هر ساله در سراسر دنیا روز جهانی اقیانوسها را جشن می گیرند و تلاش میکنند تا اطلاعات افراد در این زمینه را افزایش دهند. اما اینکه روش درست برای برگزاری جشن این روز چگونه است نکته مهمی است. کارهایی که باید در این روز انجام شوند را به صورت لیستی بیان کرده ایم:
- نقش حیاتی اقیانوسها در زندگی هر روزه مان را به یکدیگر و به همه مردم یادآوری نماییم. اقیانوسها شُشهای سیاره ما هستند و بیشتر اکسیژنی که تنفس میکنیم از طریق اقیانوسها تامین می شود.
- همه مردم را از اقدامات مخرب و آلوده کننده انسانها در اقیانوسها آگاه کنیم.
- جنبشی جهانی از شهروندان زمین برای مراقبت از اقیانوسها به راه بیندازیم.
- مردم جهان را برای مدیریت پایدار اقیانوسهای جهان بسیج و متحد نمائیم.
- با یکدیگر برای زیبایی، ثروت و امید به آینده اقیانوسها جشن بگیریم.
-تغییر از خودمان شروع می شود!
کارهای بسیاری هست که کمک می کند از میزان آلودگی اقیانوسها ناشی از زباله های پلاستیکی بکاهیم. کارهایی که از عهده همه ما بر می آید. به خاطر داشته باشیم از پلاستیک کمتری استفاده کنیم و در صورت استفاده آن را تفکیک و وارد چرخه بازیافت کنیم.
از این هشتگ ها در شبکه های اجتماعی خود استفاده کنیم و آن را با دوستان خود به اشتراک بگذاریم:
#WorldOceansDay #SaveOurOcean